شڕۆڤەكرنا چیرۆكا فۆلكلۆرییا (كێزا تەڕا جان) ل دویڤ چاپۆكیێن هزرا (مەتیۆ لیپمەن)ی
##semicolon##
https://doi.org/10.26436/hjuoz.2023.11.1.1273##semicolon##
وەرارا هزری، كێزا تەڕا جان، مەتیۆ لیپمەن، چیرۆكێن فۆلكلۆریێن زارۆكان، خوازە، هێزا خەیالێ.پوختە
ئەدەبیات وەك ڕەنگڤەدانا جڤاكی و جەمسەرەك ژ پێكهاتا گشتیا چیرۆكێ، هەر ژ دەستپێكێ ژ گۆشەنیگایێن جۆراوجۆرێن نڤیسەرانڤە، دیتنەكا تایبەت ب زارۆكی هەبوویە؛ لەوڕا ب درێژاهیا دیروكێ و ب بابەتێن جۆراوجۆر، ڕاستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ و د چارچووڤێن هوزان و پەخشاناندا، باس ل زارۆكان كرینە.
سەرەڕای ئەڤێ چەندێ ژی د دابەشكرنا جۆر و ناڤەڕۆكا بابەتێن خوە ژی، ژانرێن جیاواز بكار هیناینە، بۆ نموونە چیرۆك بۆ فێركاری و و پەروەردەكرن و ب خورتكرن و وەرارا هێزا خەیالێ و چێكرنا وێنەیێن ژ هەڤ جودایێن ژیانێ بكارهیناینە و هوزان و ستران ژی بەهرا پتر بۆ یاری و مژویلاهیا زارۆكان بوویە، هەر چەندە د بەهرا پتریا ئەوان هوزاناندا ژی لایەنێ پەروەردەیی نەهاتینە ژبیر كرن.
بێگومان بیرمەند و زانایێن كوردان ژی، زۆر زیرەكانە شیاینە گەلەك پرسێن پەروەردەیی، د چارچووڤەكێ سادە و ساكار یان د بیرتیژەیكا فەلسەفیدا و د پێكهاتا چیرۆكاندا باس بكەن، كو هەمان فەلسەفەیا ژیانێ و چەوانیا ب ڕێڤەبرنا ژیانا ڕۆژانەیە.
ئەڤ ڤەكۆلینە ب فۆكس خستن لسەر كاریگەریا چیرۆكا فۆلكلۆرییا (كێزا تەڕا جان)ا زارۆكان، لسەر وەرارا هزرا زارۆكان و مەرەم و مەبەستێن سەرەكیێن ئەوان، كو ل پشت واتایێن پەیڤ و دەستەواژەیاندا د ڤەشارتینە، ڕادوەستیت و ڕێژا كاریگەریا باشی و خرابیێن ئەوێ چیرۆكێ لسەر زارۆكان نیشان ددەت.
ڤەكولین لژێر ناڤێ (شڕۆڤەكرنا چیرۆكا فۆلكلۆرییا (كێزا تەڕا جان) ل دویڤ چاپۆكیێن هزرا ڕەخنەییا (مەتیۆ لیپمەنی)یە كو د كویراتیا واتایێن دەقاندا نقوم دبیت و دێ لدویڤ گریمانا (وەرارا هزی) و پەیوەندیا ئەوان ب چیرۆكێڤە چیت و ب (خوازەیێن پشت هزرا چیرۆكێ) و (هێزا خەیالێ) و ... هتد، ڤێ چەندێ سەلمینیت.
ڤەكۆلەر دێ لدویڤ مۆدێلا (مەتیۆ لیپمەن)ی و لسەر ڕێبازا وەسفی شڕۆڤەكاری، كار كەن و دویڤچوونا ئەڤێ چیروكا فۆلكلۆرییا زارۆكان كەن.
ئارمانج ژ ئەڤێ ڤەكۆلینێ ئەوە كو پەیوەندییا ڕاستەوخۆیا ئەدەبیاتا زارۆكان ب جڤاكێ كوردانڤە بهێتە سەلماندن و ئەو تەوەرێن، ڕاستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ ب وەرارا هزرییا زارۆكانڤە گرێدایی ژی بهێنە دیار كرن.
سەرچاوەکان
ژێدەر ب زمانێ كوردی:
عیززەدین مستەفا ڕەسوڵ، ئەدەبی فۆلكلۆری كوردی/ لێكۆلینەوە، چاپخانەی (دارالجاحاڤ)، بەغدا، 1970.
محسن عارف سالح، چیرۆكا زارۆكان ل دەڤەرا بەهدینان (1980-2004)، چاپا ئێكێ، چاپخانا حەجی هاشم/ هەولێر، دەزگەهێ سپیرێز، دهوك، 2007، ل (29-32).
سادق عەبدلخالق شۆشی، ژ فلكلۆرێ زاڕۆكان، چاپا یەكەم، چاپخانەیا ئەنستیتویا كەلەپوورێ كوردی، سلێمانی، 2015، ل(188-196).
ژێدەر ب زمانێ فارسی:
امين زندانى ضاة اسمعيلى و مسلم احمدى، بررسى نقش داستان و عناصر ان در افزايش مهارت تفكر فلسفى دانش اموزان بر اساس رويكرد فلسفى متيو ليثمن، ثذوهشنامة اورمزد، شمارة 51، تابستان 1399، ص.ص. 173-196.
بنفشة حجازى فراهانى، ادبيات كودكان و نوجوانان/ ويذطيها و جنبةها، ضاث اول، ضاث و صحافى رودكى، انتشارات روشنطران و مطالعات زنان، تهران، 1384.
تزوتان تودوروف، نظريه ى ادبيات / متن هايى از فرماليست هاى روس، ترجمة: عاطفه طاهايى، ضاث اول، ضاث و صحافى ريحان، نشر اختران، تهران، 1385.
دكتر الهة حجازى و ديطران، رواسازى، اعتباريابى و تحليل عاملى سياهة تمايلات تفكر انتقادى كاليفرنيا در نوجوانان ايرانى، مجلة روانشناسى 57، سال ثانزدهم، شمارة (1)، تهرام، بهار1390.
زهرا امى و احد فرامرز قراملكى، مقايسة سبكهاى ليثمن و برنى فير در فلسفة برراى كودكان، فصلنامة ثذوهشى انديشة نوين دينى، شمارة 2، ثاييز 1384، ص.ص. 7-23.
سعيد ناجى، فلسفة براى كوردكان و نوجوانان؛ مرورى بر ثارادايم جديد اموزش، با تاكيد بر ابداعات ليثمن، حوزة و دانشطاة، سال دهم، شمارة 40، ثاييز 1383، ص.ص. 93-118.
سعيد ناجى، معيار فبك براى داستان/ نقد و بررسى داستان هاى مورد استفادة براى اموزش تفكر در ايران، ضاث اول، ضاث و صحافى الغدير، تهران، 1395.
سيد يونس اديانى، فلسفة ذهن و معنى، ضاث اول، ضاث ديداور، انتشارات نقش جهان، تهران، 1381.
شكوة حاجى نصرالله، شناخت ادبيات كودك، معاونت امور فرهنطى وزارت فرهنط و ارشاد اسلامى، ب.ضاث، ب.مكان، 1396.
فاطمه عظمت مدارفرد و ديطران، بررسى ظرفيت سة داستان از رسالةى عبيد زاكانى بر اساس مولفةهاى تفكر انتقادى ليثمن، مجلةى علمى ثذوهشى مطالعات ادبيات كودك دانشطاة شيراز، سال نهم، شمارةى دوم، ثاييز و زمستان، 97 (ثايثى 97)، ص.ص. 99-122.
فاطمه عظمت مدار فرد و ديطران، بازخوانى داستان هاى مثنوى بر مبناى مولفةهاى تفكر فلسفى و تدوين راهنماى داستان ها براى استفادة در اجتماع ثذوهشى، دو فصلنامة علمى-ثذوهشى تربيت اسلامى، سال 14، شمارة 28، بهار و تابستان 1398، ص. ص. 29-52.
مذطان رشتضى، ادبيات داستانى كودكان و نقش ان د رشد فكر، مجلة تفكر و كودك، ثذوهشطاة علوم انسانى و مطالعات فرهنطى، سال اول، شمارة دوم، ثاييز و زمستان، 1389.
مرتضى كوكبى و ديطران، بررسى مهارت تفكر انتقادى در داستان هاى كودكان و نوجوانان، مجلةى علمى ثذوهشى مطالعات ادبيات كورد، سال اول، شمارةى دوم، ثاييز و زمستان 1389، ص.ص. 157-193.
مهين ثناهى، بررسى و مقايسة شيوة اموزش تفكر نزد فريدالدين عطار و ميتو ليثمن، مجلة تفكر و كودك، ثذوهشطاة علوم انسانى و مطالعات فرهنطى، سال دوم، شمارة اول، بهار و تابستان 1390.
نقد و بررسى مبانى فلسفى الطوى اموزشى تفكر انتقادى ماتيو ليثمن، فصلنامة علمى -ثذوهشى علوم انسانى دانشطاة الزهرا (ٍس)، سال دوازدهم، شمارة 42، تابستان 1381، ص.ص. 25-55.
ژێدەر ب زمانێ ئینگلیزی:
Lipman, Matthew (2003). Thinking In Education. Cambridge University Press. Second Edition.
##submission.downloads##
بڵاو کرایەوە
چۆنییەتی بەکارهێنانی سەرچاوە
ژمارە
بەش
##submission.license##
##submission.copyrightStatement##
##submission.license.cc.by-nc-sa4.footer##Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution License [CC BY-NC-SA 4.0] that allows others to share the work with an acknowledgment of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work, with an acknowledgment of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online.