ئه‌تڵه‌سى بگۆڕه زمانییه‌كانى شێوه‌زارى خۆشناوه‌تى
##semicolon##
https://doi.org/10.26436/hjuoz.2019.7.4.555##semicolon##
بگۆڕى زمانى##common.commaListSeparator## ئایسۆگلۆس##common.commaListSeparator## جۆراوجۆرى زمان##common.commaListSeparator## زارناسى ئامارى##common.commaListSeparator## كۆنسونانتپوختە
ئه‌تڵه‌سى دیالێكتى كۆمه‌ڵێ نه‌خشه‌ى زمانیه، ئاماژه به چۆنیه‌تى بڵاوبوونه‌وه‌ى فۆڕمێكى زمانى ده‌كات له سنوورى ناوچه‌یه‌كى جوگرافى دیاریكراو. ئه‌م نه‌خشه‌یه به ڕێگاى چه‌ند هێمایه‌كى(ده‌نگى، لێكسیكى، ڕێزمانى و واتایى) قسه‌كه‌رانى ڕه‌سه‌نى سنوورى ناوچه‌كه ده‌خاته‌ڕوو. له‌م لێكۆڵینه‌وه‌یه‌دا هه‌ندێ بگۆڕى زمانى هه‌ڵبژێردراوه و جیاوازى فۆنیمى، سینتاكسى و لێكسیكی به‌پێى هه‌ڵكه‌وته‌ى جوگرافى ده‌ستنیشانكراون و له‌سه‌ر نه‌خشه‌خراونه‌‌ته‌ڕوو. هه‌وڵدراوه ئه‌تڵه‌سى (10) ده بگۆڕى زمانى بكێشرێت و شیبكرێته‌وه، بگۆڕه زمانییه‌كانى لێكۆڵینه‌وه‌كه ته‌نها بگۆڕى فۆنیمین. ئه‌م توێژینه‌وه‌یه به‌پێى ڕێبازى (وه‌سفى-مه‌یدانى) ئه‌نجام دراوه، نوسینى ئه‌و بگۆڕانه به ڕێنوسى (IPA) نوسراون، واتا به ڕێنوسى ئه‌لفوبێى ده‌نگى جیهانى، جیاوازى و وه‌كیه‌كى بگۆڕه هه‌ڵبژێردراوه‌كان له‌سه‌ر نه‌خشه‌ى جیاجیا و به هێماى تایبه‌ت ده‌ستنیشان كراون. ئه‌م لێكۆڵینه‌وه‌یه له‌ژێر ناونیشانى (ئه‌تڵه‌سى بگۆڕه زمانییه‌كانى شێوه‌زارى خۆشناوه‌تی)یه، له‌دوو به‌ش پێكهاتووه: به‌شى یه‌كه‌م لایه‌نى تیۆرییه، باسى جۆره‌كانى. به‌شى دووه‌میش لایه‌نى پراكتیكییه، پێكدێت له(10) ده بگۆڕى زمانى، به شێوه‌ى وشه‌و هێما له‌سه‌ر نه‌خشه‌ى جیاجیا ده‌ستنیشانكراون، له‌گه‌ڵ پێشه‌كى و ئه‌نجام و پوخته‌ى باسه‌كه به زمانى عه‌ره‌بى و ئینگلیزى له‌گه‌ڵ لیستى سه‌رچاوه‌كان.
سەرچاوەکان
ئه‌مین، به‌ختیار محه‌مه‌د.(2017). خۆشناوه‌تى له سه‌ده‌ى بیسته‌م. به‌رگى یه‌كه‌م. چاپى یه‌كه‌م. ناوه‌ندى ئاوێر. هه‌ولێر.
ئه‌حمه‌د، عه‌بدولمه‌ناف ڕه‌مه‌زان.(2009). ئه‌تڵه‌سى زمانى. نامه‌ى ماسته‌ر. به‌شى زمانى كوردى. كۆلێژى زمان. زانكۆى سه‌لاحه‌ددین.
سالح، سه‌لوا فه‌ریق.(2016). ئه‌تله‌سا فۆنۆلۆجیا زمانێ كوردى_پارێزگه‌ها دهوكێ. ناما دكتۆرایێ. پشكا زمانێ كوردى. فاكۆلتیا زانستێن مرۆڤایه‌تى. زانكۆیا زاخۆ.
سه‌رچاوه عه‌ره‌بییه‌كان:
دى سوسور، فرديناند.(1985). علم اللغة العام. ترجمة د.يوئيل يوسف عزيز. دار افاق العربية للصحافة والنشر. بغداد.
سه‌رچاوه فارسییه‌كان:
شيرى، على اكبر.(1386). در أمدى بر طويش شناسى. ضاث اول. انتشارات مازيار. تهران.
عبدالكريمى، سثيدة.(1392). فرهنط توصيفى زبان شناسى اجتماعى. ضاث اول. انتشارات علمى. تهران.
مدرسى، يحيى.(1393). در أمدى بر جامعة شناسى زبان. موسسة مطالعات و تحقيق هاى فرهنطى وابستة بة وزارت فرهنط و اموزش عالى. تهران.
سه‌رچاوه ئینگلیزییه‌كان:
Chambers,J.K.(1980). Dialectology.second edition. Cambridge University press. London.
Crystal,David.(2008).A Dictionary of Linguistics and Phonetics.six edition. Blackwell publishing.
سه‌رچاوه‌ى ئه‌لیكترۆنى:
Preston, Dennis R.(1984).Handbook of Perceptual Dialectology.volume1.John Binjamins publishing company. Amsterdam. Philadelphia.
https://www.benjamins.com.
جهانطيرى، نادر.(1373). نطاهى تازة بة طويش شناسى. مجموعة مقالات دانشطاة علامة طباطبايى. شمارة(80) از 83-100.
ادرس ثابت: https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1079646
تاريخ دانلود:01/07/1398
##submission.downloads##
بڵاو کرایەوە
چۆنییەتی بەکارهێنانی سەرچاوە
ژمارە
بەش
##submission.license##
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution License [CC BY-NC-SA 4.0] that allows others to share the work with an acknowledgment of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work, with an acknowledgment of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online.
